تأثیر تمرین تناوبی شدید و مصرف گل گاوزبان بر پروتئین واکنشگر C و فریتین سرم زنان دارای اضافه وزن و چاق

مقدمه: طی چاقی، نشانگرهای التهابی از جمله فریتین و پروتئین واکنشگر C افزایش می‌یابد که سازوکار اصلی تصلب شرایین و مقاومت به انسولین است. فعالیت منظم ورزشی و دارو می‌تواند باعث کاهش این عوامل شده و خطر ابتلاء به بیماری‌های مزمن را کاهش دهد. لذا مطالعه حاضر با هدف مقایسه تأثیر 12 هفته تمرین تناوبی با شدت بالا (HIIT) و مصرف گل گاوزبان بر سطوح سرمی CRP و فریتین زنان دارای اضافه وزن و چاق انجام شد. روش‌کار: این مطالعه‏ کارآزمایی بالینی تصادفی شده در سال 1397 بر روی 40 زن دارای اضافه وزن و چاق انجام شد. افراد به‌صورت تصادفی در 4 گروه 10 نفری (تمرین- مکمل، تمرین، مکمل و کنترل) قرار گرفتند. نمونه‌گیری‏های خونی قبل و پس از 12 هفته برای اندازه‌گیری سطوح CRP و فریتین جمع‌آوری و آنالیز شد. برنامه تمرینی با شدت بالا (95-85% ضربان قلب بیشینه) 3 جلسه در هفته به‌مدت 12 هفته انجام و گروه‏هایی که از گل گاوزبان استفاده می‌کردند، هر روز به‌میزان 4 ‏گرم گل گاوزبان را به‌صورت دم‏کرده به‌مدت 12 هفته دریافت کردند. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS (نسخه 21) و آزمون‏های تحلیل کوواریانس، تی زوجی، شاپیروویلک و لوین انجام شد. میزان p کمتر از 05/0 معنادار در نظر گرفته شد. یافته‌ها: پس از 12 هفته تمرین تناوبی شدید، سطح سرمی فریتین بعد از مداخله نسبت به قبل از مداخله افزایش یافت؛ به‌طوری‌که این افزایش در گروه تمرین (033/0=p) و گروه گل گاوزبان (016/0=p) معنادار بود، اما در گروه تمرین-گل گاوزبان (323/0=p) و گروه کنترل (612/0=p) معنادار نبود. همچنین میزان CRP بعد از مداخله نسبت به قبل از مداخله کاهش یافت؛ به‌طوری‌که این کاهش در گروه تمرین (05/0=p) و گروه گل گاوزبان (001/0=p) معنادار بود، اما در گروه تمرین - گل گاوزبان (196/0=p) و گروه کنترل (571/0=p) معنادار نبود. نتیجه‌گیری: انجام تمرین تناوبی شدید به‌همراه مصرف مکمل گل گاوزبان به‌واسطه کاهش CRP و افزایش سطح سرمی فریتین می‌تواند در بهبود عوارض و بیماری‌های ناشی از چاقی مفید باشد. همچنین توانسته بر چاقی عمومی تأثیر داشته باشد.